Opis i cele projektu
Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów (1013/2006/WE) wymaga od państw członkowskich kontroli przemieszczania odpadów i wzajemnej współpracy.
Seria projektów dotyczących działań w zakresie egzekwowania prawa została utworzona z następujących powodów:
- Niektóre państwa członkowskie wyraziły potrzebę sformalizowanych ram projektu w celu zintegrowania go z inspekcjami w zakresie egzekwowania prawa w ich własnych krajach;
- Międzynarodowa współpraca jest niezbędna do rozwiązywania międzynarodowych problemów środowiskowych; oraz
- Sieć organów odpowiedzialnych za egzekwowanie przepisów w terenie powinna zostać utrzymana i rozszerzona na wszystkie państwa członkowskie .
Cele tego projektu są następujące:
- Dążenie do osiągnięcia odpowiedniego poziomu kontroli we wszystkich państwach członkowskich i spójnego poziomu egzekwowania przepisów we wszystkich punktach wyjścia UE;
- Promowanie inspekcji na miejscu w punktach załadunku i zachęcanie do podejścia do inspekcji od kołyski do grobu w celu zminimalizowania nielegalnego przemieszczania odpadów;
- Weryfikacja miejsca przeznaczenia odpadów i ich przetwarzania w miejscu przeznaczenia w Europie lub poza nią;
- Zapewnienie łatwo dostępnego europejskiego projektu egzekwowania prawa dla wszystkich państw członkowskich i zachęcanie ich do współpracy;
- Wykrywanie nielegalnego przemieszczania odpadów i odstraszanie od niego w przyszłości poprzez skuteczną komunikację i wskazówki;
- Ułatwienie procedur odbioru po dokonaniu nielegalnego przemieszczenia;
- Utrzymywanie i ulepszanie sieci inspektorów pierwszej linii, metod inspekcji, wymiany informacji i wiedzy; oraz
- Pokazanie, że państwa członkowskie poważnie traktują egzekwowanie WSR.
Kluczowe działania:
Działania obejmowały przeprowadzenie różnych działań w zakresie egzekwowania przepisów, wymianę wiedzy i budowanie potencjału oraz aktualizację istniejących narzędzi. Działania w zakresie egzekwowania przepisów obejmowały inspekcje dróg, portów i przedsiębiorstw, a działania w zakresie komunikacji i budowania potencjału obejmowały wymianę inspektorów, udostępnianie danych online w systemie Basecamp, studia przypadków, seminaria internetowe, spotkania dotyczące najlepszych praktyk i ankietę online.
Wyniki i zalecenia 2012-2013
W roku 1 przeprowadzono łącznie 9335 administracyjnych i 6964 fizycznych kontroli transportu. Przemieszczanie odpadów stanowiło 21,4% tych kontroli, z czego 28,5% (424) stanowiło naruszenie rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów (WSR). W tym samym okresie przeprowadzono 225 kontroli firm, z czego 184 dotyczyły odpadów, a wykryto 42 naruszenia.
W ciągu całego roku 2 przeprowadzono łącznie 2555 administracyjnych i 3560 fizycznych kontroli transportu. Odsetek transportów odpadów wyniósł 27,4% (1673), a spośród tych kontroli transportu odpadów 587 (35%) stanowiło naruszenie WSR. W tym samym okresie przeprowadzono 210 kontroli firm, z czego 170 dotyczyło odpadów, a 58 naruszeń zostało wykrytych.
Połączenie kontroli transportu i kontroli firm wykazało, że poziom naruszeń w zakresie transportu odpadów wzrósł z 28% w roku 1 do 35% w roku 2.
.
Strumieniami odpadów najczęściej wykrywanymi w naruszeniach dotyczących transportu były "zmieszane odpady komunalne" i "suche odpady nadające się do recyklingu". W przypadku kontroli firm, odpady elektryczne stanowiły 36% wszystkich naruszeń. Wydaje się, że większość nielegalnych transportów odbywa się wewnątrz UE. Jednakże transporty do Chin i Hongkongu są najczęstszym miejscem docelowym spoza OECD. Poziom współpracy z innymi organami (np. policją i służbami celnymi) pozostaje wysoki. Może to być jeden z kluczowych czynników wpływających na wzrost poziomu wykrywalności odpadów i liczby naruszeń.
Wyniki projektu pokazują, że organy ochrony środowiska poczyniły znaczne postępy. Osiągnięto to dzięki wysokiemu poziomowi aktywnego uczestnictwa większości krajów w Europie, koordynacji działań w zakresie egzekwowania prawa, udanym programom wymiany funkcjonariuszy i rozpowszechnianiu dobrych praktyk.
Fakt, że nie wszystkie państwa członkowskie UE uczestniczą w programie i nie wymieniają się informacjami, a także wysoki wskaźnik naruszeń pokazują jednak, że nadal potrzebne są znaczne wysiłki na rzecz lepszego egzekwowania prawa w celu zamknięcia "dróg ucieczki" ze Wspólnoty (np. poprzez przeskakiwanie portów). Kontrole fizyczne mogłyby zostać rozszerzone na więcej granic i portów, a współpraca regionalna mogłaby zostać jeszcze bardziej wzmocniona. IMPEL będzie kontynuował te prace w ramach kolejnego projektu, aby pomóc krajom europejskim w walce z nielegalnym przemieszczaniem odpadów.