| Termin (kolejność alfabetyczna) | Definicja |
|---|---|
| Ascertainment | Określenie wskazówek i dowodów szkód w środowisku i bezpośredniego zagrożenia szkodą poprzez gromadzenie informacji i danych, analizę i ocenę zdarzenia, wpływu na zasoby naturalne, stan jakości środowiska ex ante i ex post. Ustalenie może być również dokonane za pomocą innych metod badawczych, takich jak modelowanie, ocena ryzyka, ocena ekspercka, itp. |
| Różnorodność biologiczna | Termin “Bioróżnorodność” jest używany w niniejszym Praktycznym Przewodniku i Tabelach w znaczeniu gatunków i siedlisk przyrodniczych chronionych przez Dyrektywy Siedliskową i Ptasią oraz – jeśli Państwo Członkowskie przyjęło rozszerzenie – tych zawartych w równoważnych przepisach krajowego prawa ochrony przyrody. |
| Czynniki szkodliwe1 | Czynniki, które powodują niekorzystne skutki dla zasobów naturalnych chronionych na mocy dyrektywy ELD. Reprezentują one źródło szkody dla środowiska. Należy zauważyć, że zgodnie z zawiadomieniem COM UE, dopóki czynniki powodujące szkody nie spowodują szkód w środowisku, należy je nazywać potencjalnymi czynnikami powodującymi szkody. W niniejszym Przewodniku praktycznym, dla uproszczenia, będą one zawsze nazywane czynnikami powodującymi szkody. |
| Szkodliwe zdarzenie1 | Zakres możliwych zdarzeń, które mogą powodować szkody w środowisku, niezależnie od tego, czy jest to wypadek, trwające zanieczyszczenie, nadmierna abstrakcja, zabijanie zwierząt itp. Należy zauważyć, że zgodnie z zawiadomieniem COM UE, dopóki zdarzenie powodujące szkodę nie spowoduje szkody w środowisku, należy je nazywać potencjalnym zdarzeniem powodującym szkodę. W niniejszym Przewodniku praktycznym, dla uproszczenia, będzie ono zawsze nazywane zdarzeniem powodującym szkodę. |
| Określenie wskazówek dotyczących szkód w środowisku uszkodzeń |
Proces oceny przypadków potencjalnych szkód środowiskowych, które przeszły fazę przesiewową. Proces ten jest wstępny do określenia dowodów.
Celem określenia wskazówek jest zidentyfikowanie potencjalnych przypadków znaczących szkód środowiskowych i bezpośredniego zagrożenia szkodą oraz odrzucenie przypadków niekwalifikujących się. . Obejmuje ono gromadzenie i ocenę danych, okoliczności i innych elementów stanu faktycznego lub prawnego wskazujących na możliwe istnienie znacznej szkody lub bezpośredniego zagrożenia szkodą w świetle wymogów dyrektywy ELD. Dotyczy to oceny charakterystyki źródła oddziaływania i wpływu na zasoby naturalne. Na przykład, wskazówki dotyczące szkód w środowisku mogą dotyczyć przekroczenia wartości stężenia przesiewowego dla potencjalnie zanieczyszczonej gleby. |
| Określenie dowodów szkód środowiskowych | Proces oceny potencjalnych przypadków znaczących szkód w środowisku, który potwierdza je jako przypadki znaczących szkód w środowisku. Proces ten jest wstępem do fazy projektowania kwantyfikacji szkód oraz definiowania i projektowania środków zaradczych w odniesieniu do gruntów oraz środków podstawowych, uzupełniających i kompensujących w odniesieniu do szkód w wodzie i różnorodności biologicznej (tam, gdzie jest to wymagane).
Celem ustalenia dowodów jest zatem potwierdzenie wystąpienia znaczącej szkody w środowisku lub bezpośredniego zagrożenia wystąpienia szkody w świetle wymogów dyrektywy ELD. |
| KIEROWCA | Jest to działalność zawodowa odpowiedzialna za szkodę i/lub bezpośrednie zagrożenie szkodą. Dla ELD art. 2, par. 7. “działalność zawodowa” oznacza każdą działalność prowadzoną w ramach działalności gospodarczej, firmy lub przedsiębiorstwa, niezależnie od jej prywatnego lub publicznego, zarobkowego lub niezarobkowego charakteru. Dla ELD art. 2, par. 6. “podmiot gospodarczy” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, prywatną lub publiczną, która prowadzi lub kontroluje działalność zawodową lub, w przypadku gdy jest to przewidziane w ustawodawstwie krajowym, której przekazano decydujące uprawnienia ekonomiczne w zakresie technicznego funkcjonowania takiej działalności, w tym posiadacza zezwolenia lub upoważnienia na taką działalność lub osobę rejestrującą lub zgłaszającą taką działalność. |
| Przypadek ELD i przypadek inny niż ELD | Przypadek ELD to przypadek, w którym szkoda wyrządzona środowisku naturalnemu lub bezpośrednie zagrożenie zostały uznane za znaczące w świetle wymogów dyrektywy ELD. Przypadek inny niż ELD to przypadek, w którym szkoda wyrządzona środowisku naturalnemu zgodnie z ELD nie wystąpiła lub nie została określona. |
| Szkody środowiskowe | Art. 2 ust. 1 ELD stanowi, że “szkoda wyrządzona środowisku naturalnemu” oznacza: (a) szkodę wyrządzoną gatunkom chronionym i siedliskom przyrodniczym, która jest szkodą mającą znaczący negatywny wpływ na osiągnięcie lub utrzymanie właściwego stanu ochrony takich siedlisk lub gatunków. Znaczenie takich skutków należy oceniać w odniesieniu do stanu wyjściowego, biorąc pod uwagę kryteria określone w załączniku I; . Szkody wyrządzone gatunkom chronionym i siedliskom przyrodniczym nie obejmują wcześniej zidentyfikowanych niekorzystnych skutków, które wynikają z działania podmiotu gospodarczego, na które odpowiednie władze wyraźnie zezwoliły zgodnie z przepisami wdrażającymi art. 6 ust. 3 i 4 lub art. 16 dyrektywy 92/43/EWG lub art. 9 dyrektywy 79/409/EWG lub, w przypadku siedlisk i gatunków nieobjętych prawem wspólnotowym, zgodnie z równoważnymi przepisami prawa krajowego dotyczącymi ochrony przyrody. (b) szkody wyrządzone przez wodę, czyli wszelkie szkody, które znacząco negatywnie wpływają na: (i) stan ekologiczny, chemiczny lub ilościowy lub potencjał ekologiczny, zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2000/60/WE, danych wód, z wyjątkiem niekorzystnych skutków, do których ma zastosowanie art. 4 ust. 7 tej dyrektywy; lub (ii) stan środowiska danych wód morskich, zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2008/56/WE, w zakresie, w jakim szczególne aspekty stanu środowiska morskiego nie zostały już uwzględnione w dyrektywie 2000/60/WE. (c) szkody w glebie i ziemi, czyli wszelkie zanieczyszczenia gleby i ziemi, które stwarzają znaczące ryzyko niekorzystnego wpływu na zdrowie ludzi w wyniku bezpośredniego lub pośredniego wprowadzenia do gleby, na glebę lub pod glebę substancji, preparatów, organizmów lub mikroorganizmów. W odniesieniu do wszystkich aspektów definicji “szkód w środowisku” należy odnieść się do Zawiadomienia UE COM. |
| Ogłoszenie Komisji Europejskiej | Ogłoszenie Komisji C(2021) 1860 final zatytułowane “Wytyczne zapewniające jednolite rozumienie terminu “szkoda wyrządzona środowisku naturalnemu” zgodnie z definicją zawartą w art. 2 dyrektywy 2004/35/WE w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu” i opublikowane w dniu 25 marca 2021 r. | .
| Natychmiastowe zarządzanie czynnikami szkodotwórczymi | Obwieszczenie COM UE definiuje je jako “wszelkie wykonalne kroki w celu natychmiastowej kontroli, powstrzymania, usunięcia lub innego zarządzania odpowiednimi zanieczyszczeniami i/lub wszelkimi innymi czynnikami szkodliwymi w celu ograniczenia lub zapobieżenia dalszym szkodom dla środowiska i niekorzystnym skutkom dla zdrowia ludzkiego lub dalszemu pogorszeniu usług”. Wraz z niezbędnymi środkami zaradczymi są one wymagane do podjęcia w przypadku wystąpienia szkody w środowisku (patrz artykuł 6(1)(a) ELD). | .
| Bezpośrednie zagrożenie szkodą | Art. 2, par. 9, ELD definiuje je jako “wystarczające prawdopodobieństwo wystąpienia szkody w środowisku w najbliższej przyszłości”. | .
| WPŁYW | Niekorzystny wpływ na koncepcje referencyjne zasobu naturalnego w ramach ELD. |
| Tabele ISPD | Tabele ISPD to tabele dotyczące komponentów IMPACT, STATE, PRESSURE i DRIVER modelu DPSIR, który został dostosowany do oceny szkód środowiskowych i zaproponowany w Wytycznych i Tabelach CAED. Zapoznaj się z "Wyjaśnieniami", aby poznać ich strukturę, zawartość i cel. |
| PRESSURE | Potencjalne szkodliwe zdarzenia i związane z nimi potencjalne czynniki szkód powodujące WPŁYW lub potencjalny WPŁYW na chronione zasoby naturalne w ramach ELD. Innymi słowy, PRESSURE reprezentuje potencjalne szkodliwe zdarzenia i potencjalne czynniki szkód narażające chronione zasoby naturalne w ramach ELD na WPŁYW lub potencjalny WPŁYW. |
| Pojęcia referencyjne1 | Obwieszczenie COM UE stanowi: “Dla wszystkich trzech kategorii zasobów naturalnych, definicja “szkody wyrządzonej środowisku naturalnemu” wykorzystuje koncepcję odniesienia w celu ustalenia, czy niekorzystne skutki są istotne. W przypadku gatunków chronionych i siedlisk przyrodniczych koncepcją odniesienia jest właściwy stan ochrony tych gatunków i siedlisk. W przypadku wód jest to stan ekologiczny, chemiczny lub ilościowy lub potencjał ekologiczny wód zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną oraz stan środowiska wód morskich zgodnie z Dyrektywą Ramową w sprawie Strategii Morskiej, które mają różne wymiary. W przypadku lądu jest to ryzyko dla zdrowia ludzkiego. Funkcją tych koncepcji referencyjnych jest zapewnienie parametrów i kryteriów, na podstawie których można zbadać znaczenie negatywnych skutków. Koncepcje te dostarczają elementów, w odniesieniu do których należy mierzyć niekorzystne skutki. |
| Screening | Wstępna ocena spraw mająca na celu zidentyfikowanie potencjalnych szkód środowiskowych i przypadków bezpośredniego zagrożenia szkodą oraz odrzucenie spraw, w których nie występuje potencjalna szkoda środowiskowa i bezpośrednie zagrożenie szkodą (od samego początku). Faza przesiewowa jest bardzo wczesnym etapem oceny (przed określeniem wskazówek). Może on być przeprowadzony bez podejmowania jakichkolwiek działań w celu ustalenia/dochodzenia, a więc tylko w świetle pierwszych dostępnych informacji/danych o zdarzeniu i jego konsekwencjach (brak ocenianych skutków/oddziaływań). Na przykład, screening jest przeprowadzany na podstawie pierwszych dostępnych informacji/danych o zdarzeniu i jego konsekwencjach. Na przykład screening jest przeprowadzany na podstawie informacji i danych przekazanych przez operatora lub przez organ za pośrednictwem zawiadomienia o zdarzeniu. Na przykład, screening może być przydatny dla inspektorów ochrony środowiska w celu rozpoznania możliwych szkód środowiskowych lub bezpośredniego zagrożenia szkodami w wyniku niezgodności wykrytych podczas rutynowych/nierutynowych inspekcji miejsc regulowanych/nieregulowanych. |
| STAN | Podstawowe warunki zasobu naturalnego, zgodnie z definicją w art. 2, par. 2, par. 14 dyrektywy ELD. Zawiadomienie COM UE zawiera pewne wytyczne dotyczące sposobu ustalania warunków bazowych. |
1 Zob. zawiadomienie Komisji UE C(2021) 1860 final.