Narzędzia i podejścia przekrojowe

W ostatnich latach firma IMPEL przeprowadziła kilka podobnych badań, które dostarczyły wielu przydatnych informacji. Sytuacja zmieniła się jednak diametralnie wraz z ogłoszeniem przez wiele krajów stanu zagrożenia klimatycznego, ogromnym wzrostem świadomości na temat tworzyw sztucznych oraz globalnym spadkiem różnorodności biologicznej. Sytuację tę znacznie pogorszyła trwająca pandemia COVID-19, która w znacznym stopniu wykoleiła programy regulacyjne i ostatecznie wpłynie na budżety sektora publicznego oraz finanse podmiotów, od których oczekuje się przestrzegania przepisów dotyczących ochrony środowiska. Praca ta jest konieczna, aby w pełni zidentyfikować i określić ilościowo te pojawiające się wyzwania i starać się podkreślić możliwości i rozwiązania w celu wsparcia społeczności regulacyjnej. Praca ta będzie również bezpośrednio informować o tworzeniu wieloletniego planu strategicznego na lata 2022 i następne.

Ogłoszenie stanu wyjątkowego dla klimatu (jak również rosnąca świadomość wpływu tworzyw sztucznych, spadku różnorodności biologicznej, a obecnie wpływu globalnej pandemii i potencjalnego ożywienia ekologicznego) wywierają głęboki wpływ na politykę, sposób regulacji i podmioty, które regulujemy. Presja, aby przyczynić się do redukcji gazów cieplarnianych, redukcji emisji dwutlenku węgla lub wspierania ekologicznej odnowy jest coraz większa, ale niewiele organów regulacyjnych ma odpowiednie narzędzia, aby rozpocząć rozwiązywanie tych problemów. Program ten ma na celu rozwiązanie tych problemów poprzez opracowanie narzędzi i podejść, które organy regulacyjne mogą wykorzystać w celu sprostania tym pojawiającym się wyzwaniom. Proponuje się ustanowienie programu prac, który obejmie lata 2021-2024.

Wiedza na temat skutecznego wdrażania wielu narzędzi egzekwowania przepisów jest często ograniczona w obrębie społeczności regulacyjnej. Zdolność do zaprezentowania tych narzędzi i podejść jest potrzebna, aby pomóc organom regulacyjnym w zwiększeniu skuteczności i efektywności, a w rezultacie zapewnić wysoki poziom ochrony środowiska.

Kiedy zakłady ulegają likwidacji, zazwyczaj nie są uwzględniane przepisy dotyczące oczyszczania środowiska i pozostawiają po sobie znaczące ślady, którymi należy się później zająć. W całej Europie poszukiwano różnych rozwiązań, w tym wykorzystania polis ubezpieczeniowych, rezerw finansowych i obligacji. Pozostaje kwestia niewypłacalności, a nawet jeśli ustanowione są przepisy, są one często ignorowane przez likwidatora, w wyniku czego nic nie pozostaje dla środowiska, ponieważ jest ono postrzegane jako podrzędne w stosunku do prawa spółek. Ostatecznie długie batalie prawne mogą nadal skutkować pokryciem kosztów przez podatnika - w bezpośredniej sprzeczności z zasadą "zanieczyszczający płaci".

Celem projektu jest określenie kryteriów oceny szkód w środowisku i bezpośredniego zagrożenia szkodą oraz zbudowanie zdolności technicznych i proceduralnych w zakresie screeningu spraw i określania przesłanek i dowodów szkód w środowisku i zagrożenia szkodą w ramach dyrektywy o odpowiedzialności za środowisko, spowodowanych przez incydenty środowiskowe, naruszenia, czyny ekokryminalne.

Sieć IMPEL znacznie się rozrosła od 2008 roku, kiedy to stała się niezależnym Stowarzyszeniem zarejestrowanym zgodnie z prawem belgijskim. W 2008 roku było 38 organów członkowskich w porównaniu do 51 w 2016 roku. Nadal jednak istnieją znaczne luki w zakresie członkostwa IMPEL, jak również aktywnego zaangażowania w działania projektowe. Jest to szczególnie wyraźne, biorąc pod uwagę niedawną reorganizację IMPEL w celu włączenia do jej programu prac działań związanych z ochroną przyrody oraz gruntów i wody. Oprócz tego istnieje jednak wyraźna potrzeba współpracy na szczeblu niższym niż krajowy z władzami regionalnymi i lokalnymi, które zarządzają działaniami związanymi z wdrażaniem i egzekwowaniem przepisów oraz prowadzą je. Zostało to powtórzone przez Komisję Europejską podczas ostatniego spotkania z Radą IMPEL w Brukseli w dniu 27 maja 2016 r., ale także z Komitetem Regionów, który był gospodarzem Zgromadzenia Ogólnego w Brukseli w 2014 r. Do tej pory członkostwo IMPEL z organów niższego szczebla jest raczej ograniczone i to musi się zmienić, jeśli mamy poprawić wdrażanie przepisów w szerszym zakresie w Europie.

W ciągu ostatnich kilku lat IMPEL i Komisja Europejska wydały swoje stanowiska dotyczące budowania potencjału, w związku z czym różne projekty IMPEL podejmują obecnie inicjatywę rozwijania swoich pomysłów na wspieranie członków organizacji we wdrażaniu dostarczanych przez nich produktów.

Wszystkie inspektoraty muszą być jak najbardziej wydajne i skuteczne, a jednocześnie oferować istniejące lub nawet rozszerzone usługi. Ostatnie inicjatywy przeglądu IMPEL przyniosły informacje na temat różnych postępów technologicznych dokonywanych przez agencje regulacyjne w Europie. Celem tej minikonferencji jest podzielenie się wiedzą nie tylko o tym, co już jest dostępne, ale także o kulisach powstawania pułapek/kosztów rozwoju oraz o problemach, które doprowadziły do powstania gotowego produktu. Nie chodzi tu o dzielenie się minimalnymi kryteriami, ale raczej o sztukę tego, co możliwe i jak to osiągnąć tak skutecznie, jak to możliwe.

Istnieje wiele krajowych przepisów i regulacji wymagających od operatorów wprowadzenia planów i ustaleń mających na celu zapobieganie, reagowanie i naprawianie szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu w wyniku zdarzeń naturalnych i technologicznych. Agencje ochrony środowiska również działają w oparciu o różne obowiązki i wymagania, aby pomóc operatorom w zapobieganiu incydentom, a także w planowaniu i realizacji działań związanych z reagowaniem na incydenty i sytuacje awaryjne. Ta różnorodność obowiązków i wymogów może prowadzić do niespójnych ustaleń w zakresie zapobiegania i reagowania na incydenty środowiskowe.

Ilość opracowanych materiałów informacyjnych, przeprowadzonych warsztatów i seminariów dotyczących najlepszych praktyk sprawia, że IMPEL jest wiodącą siecią skupiającą praktyków sektora publicznego w zakresie prawa ochrony środowiska w Europie. Istnieją jednak obecnie problemy związane z uczciwością, reprezentacją i przenikaniem do istniejącego profilu członków IMPEL.

Po 2 kolejnych latach organizowania konferencji sieci UE (2016 Utrecht i 2017 Oxford), IMPEL dostrzegł potrzebę zorganizowania dedykowanej konferencji dotyczącej pracy, postępu i drogi rozwoju sieci, 5 zespołów eksperckich i ich członków; szczególnie w odniesieniu do inicjatywy Komisji Europejskiej Environmental Compliance Assurance Initiative.

Egzekwowanie prawa ochrony środowiska może być wspierane przez wysoko zaktualizowane i wartościowe informacje geograficzne, gromadzenie, przechowywanie, zarządzanie i wspomaganie działań w terenie. Wciąż jednak niepewne są metody, instytucjonalne wykorzystanie i prawne zastosowanie tych narzędzi do analizy środowiska i zagospodarowania przestrzennego. Dlatego też niniejszy projekt ma na celu zidentyfikowanie potencjalnych użytkowników tych danych teledetekcyjnych, opartych na usługach programu Copernicus oraz zrozumienie, w jaki sposób informacje te mogą wspierać działania kontrolne w zakresie ochrony środowiska i przyrody w ramach specyfiki każdego z zaangażowanych członków sieci IMPEL oraz w jaki sposób zostały one już zastosowane i mogą być zastosowane w przyszłości, z uwzględnieniem głównych procedur, metod, (otwartego) dostępu do takich procedur i metod oraz ograniczeń prawnych (dotyczących stosowania dowodów geoprzestrzennych w różnych krajach).

Niniejszy raport został sporządzony w celu uwzględnienia poglądów firmy IMPEL w ramach projektu Remas, ze szczególnym uwzględnieniem opracowania "kryteriów Remas". Projekt Remas jest współfinansowany przez program UE LIFE-Środowisko, Brytyjską Agencję Środowiska, Szkocką Agencję Ochrony Środowiska, Instytut Zarządzania i Oceny Środowiska oraz Irlandzką Agencję Ochrony Środowiska. Celem projektu jest osiągnięcie konsensusu w kwestii wartości niezależnie certyfikowanego systemu zarządzania środowiskowego (SZŚ) dla regulatora środowiskowego oraz określenie, które środki dobrowolnej zgodności najskuteczniej chronią środowisko i dlaczego. Kryteria Remas" są zdefiniowane jako te elementy SZŚ, które uważane są za kluczowe dla poprawy wyników w zakresie ochrony środowiska i wspomagania regulacji.

Celem projektu było zidentyfikowanie i określenie jasnych, przejrzystych i porównywalnych parametrów jakościowych dla inspektoratów ochrony środowiska, dając tym samym inspektoratom możliwość porównania i uczenia się od siebie nawzajem. Ponadto, w ramach projektu omówiono sposób, w jaki można stosować i wykorzystywać parametry jakościowe uznane za odpowiednie.

Ten projekt IMPEL miał na celu dostarczenie praktycznych rozwiązań i dzielenie się dobrymi praktykami przez organy kontroli środowiskowej w Europie w zakresie inicjatyw mających na celu poprawę wydajności i skuteczności działań regulacyjnych, takich jak wydawanie pozwoleń i przeprowadzanie kontroli. Korzyści z projektu polegały na:

Celem projektu było ustalenie, jakie podstawowe informacje o przeprowadzonych kontrolach środowiskowych powinny być udostępniane społeczeństwu i w jaki sposób można je najlepiej udostępniać, zwłaszcza drogą elektroniczną (Internet), oraz przedstawienie rekomendacji. W ramach projektu udało się ustalić, jakie informacje są udostępniane społeczeństwu i w jakiej formie.

Inicjatywy w zakresie lepszego stanowienia prawa mające na celu poprawę skuteczności i efektywności przy jednoczesnym utrzymaniu lub poprawie poziomu ochrony środowiska są coraz częściej wykorzystywane przez inspektoraty ochrony środowiska w państwach członkowskich, często w odpowiedzi na wyzwania takie jak ograniczone zasoby i rosnąca presja na środowisko.

Podejścia uzupełniające stanowią bardzo przydatny wkład do zestawu narzędzi organów regulacyjnych w zakresie wdrażania prawa ochrony środowiska i osiągania wyników w zakresie ochrony środowiska. Definiuje się je jako działania, które są stosowane oprócz kontroli środowiskowych, aby pomóc w osiągnięciu celów takich jak zgodność. Niektóre przykłady podejść uzupełniających do kontroli środowiskowych to:

Administracyjne kary pieniężne są dostępne w prawie wszystkich krajach, które otrzymały odpowiedź. Biorąc pod uwagę fakt, że rozwój i obecny status odpowiednich administracyjnych ram prawnych różni się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich UE, administracyjne kary pieniężne są stosowane przy użyciu różnych przesłanek i metod.

Bazując na rozmachu wygenerowanym przez bardzo udaną konferencję sieci w 2016 r., która odbyła się w Utrechcie w dniach 12-13 maja, niniejszy zakres zadań określa plan dalszego rozwoju partnerstw nawiązanych z sieciami sędziów (EU FJE), prokuratorów (ENPE) i policji (ENVI CrimeNet).

W ramach różnych inicjatyw przeglądu IMPEL (IRI) stwierdzono, że wiele organizacji nie potrafi jasno sformułować swojej nadrzędnej strategii regulacyjnej, do której można by wyraźnie dopasować wszystkie prace regulacyjne. W metodyce Doing the Right Things istnieje również wymóg określenia kontekstu i celów, które powinny być dostosowane do strategii regulacyjnej. Poprzez zrozumienie, jakie opcje są dostępne, organy regulacyjne będą w stanie stworzyć/ulepszyć/rozwinąć swoją strategię.

W ramach różnych inicjatyw przeglądu IMPEL (IRI) stwierdzono, że wiele organizacji ma problemy z posiadanymi danymi dotyczącymi obiektów podlegających regulacji i środowiska. Niniejsza konferencja będzie próbą podzielenia się najlepszymi praktykami i potencjalnymi rozwiązaniami, które można zastosować, aby zmaksymalizować wartość posiadanych danych.

Kluczowym zagadnieniem "Zalecenia w sprawie minimalnych kryteriów kontroli środowiskowych" (RMCEI) oraz "Poradnika na temat planowania kontroli środowiskowych krok po kroku" IMPEL jest ustalanie priorytetów kontroli środowiskowych. Zasadniczą częścią tego ustalania priorytetów jest ocena prawdopodobieństwa wystąpienia zakłóceń w środowisku spowodowanych działalnością przemysłową lub porównywalną. Te oceny ryzyka odgrywają również kluczową rolę w planowaniu kontroli zgodnie z dyrektywą Seveso II i dyrektywą w sprawie emisji przemysłowych (IED).

Celem publikacji IMPEL Reference Book on Environmental Inspection jest dostarczenie narzędzia inspektorom ochrony środowiska w Unii Europejskiej. Jest ona przeznaczona głównie dla inspektorów terenowych, ale może być również przydatna dla kierownictwa wyższego i średniego szczebla.

IMPEL sfinalizował serię wytycznych dotyczących Minimalnych Kryteriów Kontroli, które dały podstawy do wydania rozporządzenia RMCEI, oraz opublikował Reference Book for Environmental Inspection. W skład wytycznych wchodzą następujące dokumenty:

Celem projektu było wypracowanie wskaźników efektywności dla inspektoratów ochrony środowiska. W odniesieniu do zakresu projektu uzgodniono, że powinien on obejmować wskaźniki związane z RMCEI. Wskaźniki powinny obejmować wskaźniki nakładów, produktów i rezultatów.

Projekt ten składał się z czterech etapów, realizowanych w latach 2005-2010. Dialogi sąsiedzkie zapobiegają, zarządzają i rozwiązują konflikty w sposób skuteczny i efektywny poprzez budowanie zaufania, poszukiwanie rozwiązań korzystnych dla obu stron oraz tworzenie trwałych, dobrych relacji sąsiedzkich. Ich celem jest otwarta wymiana informacji, opracowanie rekomendacji dla firmy, a czasem nawet współpraca i negocjacje w celu uzgodnienia rozwiązania.

Faza I. Program porównawczy dotyczący ustalania priorytetów kontroli w zakresie ochrony środowiska Ogólnym celem programu porównawczego jest uzyskanie pełnego obrazu tego, jak różne państwa członkowskie przeprowadzają kontrole i jak wymieniają między sobą doświadczenia. Innym celem jest wymiana informacji przez inspektorów UE i prowadzenie dyskusji na temat sposobów przeprowadzania kontroli w celu egzekwowania przepisów dotyczących ochrony środowiska. Wymiana informacji będzie promować współpracę transgraniczną, jak również wzajemne zrozumienie pomiędzy krajami. Celem tego projektu było zbadanie i przeanalizowanie podobieństw i różnic w podejściu do ustalania priorytetów kontroli środowiskowych przez organy kontrolne w państwach członkowskich IMPEL, zdobycie wiedzy na temat sposobu, w jaki organy kontrolne w państwach członkowskich IMPEL traktują "opcje" w swoich planach i programach kontroli oraz promowanie dostępności praktycznych informacji na temat sytuacji środowiskowej i skuteczności procesu tworzenia polityki dla decydentów.

Są dwa główne tematy, które napędzają potrzebę tej konferencji: Aby wzmocnić współpracę w łańcuchu egzekwowania prawa oraz, zachęcanie do dalszych innowacji w zakresie przestrzegania i egzekwowania prawa. Idea Konferencji Sieci jest niezbędna, jeśli chcemy zbadać i przyjrzeć się sposobom poprawy łańcucha egzekucyjnego jako całości. W tym celu konieczna jest dalsza koordynacja z siostrzanymi organizacjami: EU FJE (sieć sędziów UE) i ENPE (sieć prokuratorów UE) oraz ENVI CrimeNet jest potrzebna.

Zestaw narzędzi regulacyjnych nie jest powszechnie znany ani w pełni zrozumiały ze względu na szybkie zmiany w praktyce regulacyjnej i postępy w technologii. Niniejszy projekt ma na celu zidentyfikowanie praktyk stosowanych głównie w Europie, ale także na całym świecie (poprzez kwestionariusze i wyszukiwanie literatury), tak aby można je było przyporządkować do spektrum zgodności. Zwiększy to zrozumienie wszystkich regulatorów, umożliwiając im zastosowanie tych nowych narzędzi i praktyk w odpowiedni sposób, aby wspomóc zgodność.

IMPEL przeprowadziła ostatnio badanie zatytułowane "Wyzwania związane z praktycznym wdrażaniem unijnego prawa ochrony środowiska oraz sposób, w jaki IMPEL może pomóc w ich przezwyciężeniu", obejmujące badanie ankietowe i badania źródeł wtórnych w celu zidentyfikowania kluczowych wyzwań związanych z wdrażaniem prawa, przed którymi stoją organy ochrony środowiska w państwach członkowskich. Badanie to dostarczyło bardzo użytecznych informacji, które pomogą ukierunkować programy prac IMPEL na przyszłość. Obecnie konieczne są dalsze prace w celu opracowania bardziej szczegółowego charakteru zidentyfikowanych wyzwań związanych z wdrażaniem oraz zbadania zagadnień przekrojowych i tematów. Będzie to stanowić cenny wkład w określenie konkretnych priorytetów dla pięciu zespołów ekspertów IMPEL oraz w kształtowanie wieloletniej strategii IMPEL na przyszłość.

Projekt został opracowany ze względu na duże zapotrzebowanie na skuteczne instrumenty ukierunkowujące kontrole, w sposób zoptymalizowany, na sprawdzanie przestrzegania przepisów UE związanych z działalnością człowieka; nie tylko w przypadku dużych zakładów przemysłowych, ale także innych rodzajów działalności człowieka. Jakość środowiska zależy również od mniejszych instalacji i rolnictwa, które mają potencjalny i rzeczywisty wpływ na takie elementy środowiska jak powietrze, gleba, woda.

Złożony i współzależny charakter środowiska, biznesu i regulacji oznacza, że konwencjonalne metody analizy zagrożeń dla środowiska i wyboru odpowiednich "środków zaradczych" lub "interwencji" mogą nie być skuteczne. W ramach projektu Choosing Appropriate Interventions opracowano praktyczne narzędzie dla organów regulacyjnych, inspektoratów i inspektorów, które ma im pomóc w dokonaniu właściwego wyboru interwencji oraz w dzieleniu się dobrymi praktykami i doświadczeniami.

W wielu krajach przedsiębiorstwa przemysłowe są nadzorowane przez władze, które regularnie przeprowadzają inspekcje na miejscu i wykonują inne "tradycyjne" kontrole zgodności, takie jak ocena sprawozdań dotyczących emisji. Jak skuteczne i efektywne są jednak te działania nadzorcze zorientowane na wyniki pod względem osiągania dobrej zgodności z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska lub nawet wyników w zakresie ochrony środowiska wykraczających poza tę zgodność? Poprzednie projekty IMPEL wykazały, że inteligentne wykorzystanie zdolności przedsiębiorstw do kontrolowania swoich zagrożeń za pomocą systemów zarządzania może znacząco przyczynić się do skuteczności i efektywności nadzoru publicznego. Wydaje się to szczególnie prawdziwe w przypadku stosunkowo dużych i złożonych przedsiębiorstw, których procesy są potencjalnie ryzykowne dla środowiska. Istnieją dość silne przesłanki, że jeśli nadzór wykorzystuje SZŚ/CMS w odpowiednich warunkach i w odpowiedni sposób, można osiągnąć dwa następujące cele:

W celu poprawy skuteczności wdrażania przez Inspektoraty Ochrony Środowiska dorobku prawnego w zakresie ochrony środowiska, niniejszy projekt ma na celu dostarczenie członkom IMPEL zestawu narzędzi do wyboru interwencji, w zależności od okoliczności. Narzędzie zostało opracowane i przetestowane w fazie 1 i 2 projektu. Podczas fazy 3 zostaną wprowadzone ulepszenia do narzędzia modelowania iDEPEND, zostanie zidentyfikowana strona przyjmująca oraz zostaną szerzej zakomunikowane korzyści z modelowania zależności i zestawu narzędzi.

Projekt "IMPEL dla zrównoważonego rozwoju - Uzdrawiaj świat" ma na celu poznanie zainteresowania sieci IMPEL tematem edukacji dla zrównoważonego rozwoju. Podstawowym celem jest stworzenie sieci ekspertów współpracujących przy wdrażaniu edukacji ekologicznej na rzecz zrównoważonego rozwoju w Europie dla całej społeczności edukacyjnej i obywatelskiej w ogóle, co będzie nazywane edukacją przez całe życie.

W ciągu ostatnich kilku lat IMPEL i Komisja Europejska wydały swoje stanowiska dotyczące budowania potencjału, w związku z czym różne projekty IMPEL podejmują obecnie inicjatywę rozwijania swoich pomysłów na wspieranie członków organizacji we wdrażaniu dostarczanych przez nich produktów.

Rapid growing of geospatial techniques, like spatial statistics and earth observation remote sensing technology, as well as recent advances in artificial intelligence, increased the ability in monitoring environmental processes. In the last decades, there has been a growing awareness that geospatial technology has the ability to monitor, inspect and assess the environment, producing the information needed by regulatory practitioners, supporting the investigation of eco-criminal acts and environmental laws infringement. However, competent authorities across EU need to find out how information generated using geospatial intelligence best meets the requirements for the investigation of specific eco-criminal acts in the most efficient manner, in order to be used in court.

Working with our key partner, the European Commission, this conference has provided a forum for highlighting common challenges and practical solutions whilst examining case studies that help the less experienced to learn from more experienced practitioners.

The overall goal of the 4 Networks Conferences is to bring all relevant parties together to debate joint efforts to fight environmental crime

IMPEL, EnviCrimeNet, ENPE, and EUFJE organised 4 Network Conference as virtual event with the support of LIFE+ SATEC Project, to bring together specialised practitioners involved in fighting environmental crime.